زن در صورت عجز شوهر از پرداخت نفقه حق فسخ نكاح را ندارد
زن در صورت عجز شوهر از پرداخت نفقه حق فسخ نكاح را ندارد
اگر قبل از ازدواج، مرد خود را متمكن معرفي كرده و عقد بر مبناي اين تمكن بسته شده باشد ولي بعد از نكاح مرد فاقد اين صفت شود، زن حق فسخ نكاح را ندارد زيرا هنگام عقد، شوهر داراي اين صفت بوده و طرف مقابل يعني همسر خود را فريب نداده است.
، در ارتباط با استنكاف شوهر از پرداخت نفقه گفته شد كه ممكن است عدم پرداخت نفقه زن از سوي شوهر، ناشي از عدم توان وي براي پرداخت نفقه باشد كه اين امر در دو حالت قابل بررسي است؛ نخست اينكه قبل از عقد نكاح، مرد فقير و ناتوان از پرداخت نفقه ديگران بوده، مثل اينكه بيمار يا بيكار بوده باشد كه اين مورد مورد بررسي قرار گرفت. در اين حالت شوهر قبلاً ملائت داشته، اما پس از عقد نكاح، وي قدرت پرداخت نفقه زن را از دست داده است.
ناتواني مرد از پرداخت نفقه، پس از ازدواج
مورد دوم حالتي است كه مرد هنگام ازدواج، از ملائت كافي برخودار بوده اما پس از عقد به دلائلي، توانگري خود را از دست داده است و به علتهايي مانند در حبس بودن، بيماري و بيكاري، نميتواند نفقه همسر دائمي خود را كه تمكين مينمايد، تأمين كند. ازقسمت پاياني ماده ۱۱۲۹ قانون اساسي به خوبي ميتوان استنباط كرد كه در صورت عجز شوهر از دادن نفقه، زن ميتواند براي دريافت اذن طلاق به دادگاه مراجعه نمايد و دادرس ، شوهر را مجبور به دادن طلاق زن ميكند و اگر وي از اين امر امتناع نمود، به اذن دادگاه طلاق داده ميشود.
درمورد شرط ضمن عقد كه در شق اول بيان شد و به تجويز ماده ۱۱۱۹ قانون مدني، طرفين ميتوانند هر شرطي كه مخالف با مقتضاي عقد ازدواج نباشد را ضمن عقد لازم، بنمايند در اين حالت نيز ميتواند مصداق داشته باشد. بنابراين، از تكرار آن پرهيز ميشود.
راجع به اين بند هم بحث فسخ نكاح قابل طرح خواهد بود. يعني، در اينجا اين پرسش مطرح ميشود كه اگر زوج بعد از عقد نكاح، توان پرداخت نفقه را از دست بدهد، آيا زن دائم وي ميتواند به اين دليل به حاكم رجوع كند و عقد نكاح را فسخ نمايد؟ (به جاي طلاق، فسخ نكاح را مطالبه كند.)
در پاسخ به اين سوال، ميدانيم كه عرف جامعه ما اين روش را نميپسندد و اعتقاد دارد كه زن و شوهر بايد با فراز و نشيبهاي زندگي مشترك، شانه به شانه با همديگر حركت نمايند و كاروان زندگي را به سوي اهداف مقدس آن پيش ببرند و نبايد مسائل و مشكلات اتفاقي و بعضاً ناخواسته باعث گسستن پيوند ازدواج شود. حتي به آية شريفه « … سيجعل الله بعد عسر يسري » و اصل استصحاب استناد مينمايند.
در هر حال، هنگامي كه عجز زوج، لاحق بر عقد نكاح بوده نيز ماده ۱۱۲۹قانون مدني تكليف قضيه را روشن نموده است و فسخ نكاح به نظر ممكن نخواهد بود كه در شق گذشته دلائل آن گفته شد.
تنها تفاوتي كه بين مورد عجز لاحق و عجز سابق بر نكاح در رابطه با فسخ نكاح ممكن است مطرح شود، بحث ماده ۱۱۲۸ قانون مدني است. اين ماده مقرر مينمايد: هرگاه در يكي از طرفين صفت خاصي شرط شده و بعد از عقد معلوم شود كه طرف مذكور فاقد وصف مقصود بوده، براي طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذكور در عقد تصريح شده يا عقد متبانياً بر آن واقع شده باشد.
اما، راجع به اين موضوع، صرفنظر از اينكه طبق ماده ۱۱۳۱قانون مدني حق فسخ فوري است و اگر طرفي كه حق فسخ دارد بعد از اطلاع به علّت فسخ نكاح را فسخ نكند، خيار او ساقط ميشود، مورد نميتواند از مصاديق فسخ نكاح و ماده ۱۱۲۸قانون مدني باشد. زيرا، در مانحن فيه، شوهر هنگام عقد نكاح قادر به پرداخت نفقه بوده است. ولي، بعداً به علّتي اين توانايي را از دست ميدهد.
بدين ترتيب، حتي اگر قبل از ازدواج مرد خود را متمكن معرفي نموده باشد و يا عقد بر مبناي اين تمكن بسته شده باشد، ولي بعد از نكاح مرد فاقد اين صفت گردد. زن حق فسخ نكاح را ندارد. زيرا، هنگام عقد، شوهر داراي اين صفت بوده و طرف مقابل يعني همسر خود را فريب نداده است.
درخصوص اينكه آيا حكم مندرج در ماده ۱۱۲۹قانون مدني ناظر به نفقه آينده است يا اگر زوج از پرداخت نفقه گذشته زوجه نيز استنكاف نمود، دادگاه ميتواند حكم به طلاق، به استناد عجز شوهر از پرداخت نفقه گذشته را نيز صادر نمايد.
همانطور كه قبلاً بيان شد، ظاهراً ماده مزبور دلالت بر هر دو نوع نفقه مينمايد. هر چند شايد گفته شود، در مورد نفقه گذشته، در هر حال زوجه زندگي خود را گذرانيده است و طلبي از شوهر خود دارد، كه بعداً هم ميتواند آن را دريافت كند، بدين ترتيب، بهتر است، اگر زوج قادر به پرداخت نفقه حال و آينده زوجه است (ولي نميتواند نفقه معوقه او را بپردازد)، وي را مجبور به دادن طلاق همسرش نكنند.
اما، اين استدلال اگرچه ظاهراً منصفانه و به مصلحت زندگي مشترك و خانواده است. ولي، به آن ايراداتي هم وارد است مثل اينكه، نفقه آينده هنوز مستقر نشده و معلوم نيست زن تمكين داشته باشد تا مجاز به دريافت آن باشد يا خير؟ و نيز امكان دارد كه زن با قرض كردن از ديگران، نفقه گذشته خود را تهيه كرده باشد و مجبور باشد آن را به طلبكار بپردازد؟
منبع http://kiandad.com/
برچسب: ،